Wanneer ben je een grensarbeider in Duitsland?
Je bent een grensarbeider wanneer je in Nederland woont, in Duitsland werkt en minimaal 1 keer per week reist tussen het woon- en werkland.
Belastingverdrag Nederland – Duitsland
Wanneer je een grensarbeider bent in Duitsland krijgt je te maken met het belastingverdrag tussen Nederland en Duitsland. Artikel 14 van dit verdrag bepaalt welk land over inkomsten uit loondienst belasting mag heffen. Over het algemeen is het zo dat wanneer een in Nederland woonachtige belastingplichtige in Duitsland gaat werken, de staat waar de werknemer zijn werkzaamheden verricht belasting mag heffen over het inkomen.
Er gelden een aantal uitzonderingen. Zo is de belastingheffing aan het woonland, Nederland, toegewezen, indien:
- Je niet langer dan 183-dagen in Duitsland verblijft in een periode van 12 maanden. Hierbij wordt niet alleen gekeken naar de werkdagen, maar ook naar de overige dagen die in het werkland worden doorgebracht;
- Je uitbetaald wordt door een werkgever die niet in het werkland is gevestigd;
- Je niet voor een vaste inrichting van de werkgever in het werkland werkt.
Duitse Lohnsteuerklassen
Wanneer jij in Duitsland in loondienst bent, wordt je ingedeeld in een zogeheten Lohnsteuerklasse. De Lohnsteuerklasse waarin je bent ingedeeld bepaald de hoogte van de belastingheffing die door de werkgever wordt ingehouden. In welke Lohnsteuerklasse jij wordt ingedeeld, is afhankelijk van jouw persoonlijke situatie.
Net als in Nederland is de loonbelasting in Duitsland een voorheffing op de inkomstenbelasting. De werkgever is verplicht loonheffingen in te houden en af te dragen. Hieronder geven we de diverse Lohnsteuerklassen met bijbehorende eigenschappen weer.
Lohnsteurklassen voor grensarbeiders in loondienst
Lohnsteurklasse 1
Werknemers die binnenlands (unbeschränkt) belastingplichtig zijn en ongehuwd zijn dan wel getrouwd, weduwe of gescheiden zijn en niet voldoen aan de voorwaarden van Steuerklassen 3 of 5. Ook werknemers die buitenlands belastingplichtig zijn komen in aanmerking voor Steuerklasse 1.
Lohnsteurklasse 2
Ongehuwde werknemers die binnenlands (unbeschränkt) belastingplichtig zijn en waarbij het belastingvrije bedrag voor alleenstaanden mag worden afgetrokken.
Lohnsteurklasse 3
Werknemers die gehuwd zijn en waarbij beide partners binnenlands belastingplichtig zijn, niet duurzaam gescheiden leven en een van beide partners geen inkomen uit arbeid geniet of op verzoek van beide partners waarbij de partner niet in Steuerklasse 5 ingedeeld wordt.
Daarnaast geldt deze Steuerklasse ook voor de werknemer die weduwe is en de werknemer en zijn of haar partner voor het overlijden beide binnenlands belastingplichtige waren en op dat moment niet permanent gescheiden van elkaar leefden. Dit geldt alleen voor het jaar volgend op het jaar dat de partner van de werknemer is overleden. Tot slot kan de werknemer die in dat kalenderjaar gescheiden is, ook in aanmerking komen voor Steuerklasse 3.
Lohnsteurklasse 4
Werknemers die getrouwd zijn waarbij beide partners binnenlands belastingplichtig zijn, niet permanent gescheiden leven en de partner van de werknemer eveneens inkomen uit arbeid ontvangt.
Lohnsteurklasse 5
De partner van de werknemer die op verzoek in Steurklasse 3 ingedeeld wordt.
Lohnsteurklasse 6
Werknemers die meerdere dienstverbanden hebben, voor het tweede of meerdere dienstverband, of als niet alle gegevens van de werknemer bij de werkgever bekend zijn.
Belastingaftrek per Steuerklasse
De genoemde 6 Steuerklassen geven recht op belastingaftrek. Hieronder geven we per klasse in euro’s weer welke bedragen hiervoor in 2022 gelden:
*Het belastingvrije bedrag per kind is inclusief de verhoging voor zorg- en onderwijskosten.
- Steuerklasse
- Belastingvrij bedrag
- Werknemersaftrek
- Vaste kostenaftrek
- Alleenstaandenaftrek
- Belastingvrij bedrag per kind*
- 1
- € 9.984
- € 1.000
- € 36
- X
- € 8.388
- 2
- € 9.984
- € 1.000
- € 36
- € 4.008
- € 8.388
- 3
- €19.968
- € 1.000
- € 36
- X
- € 8.388
- 4
- € 9.984
- € 1.000
- € 36
- X
- € 4.194
- 5
- X
- € 1.000
- € 36
- X
- X
- 6
- X
- X
- X
- X
- X
Binnenlands of buitenlands belastingplichtig zijn?
Als een in Nederland wonende werknemer zul je in eerste instantie buitenlands belastingplichtig zijn. In Duitse termen heet dit “beschränkt steuerpflichtig”. Daarmee zal jij worden ingedeeld in Steurerklasse 1. Jouw persoonlijke omstandigheden bepalen of je wellicht in Steuerklasse 3 of 4 ingedeeld kan worden.
Binnenlandse belastingplichtige in Duitsland
Om in Duitsland aangemerkt te kunnen worden als binnenlands belastingplichtige, in Duitse termen unbeschränkt Steuerpflichtig, dient 90% van het inkomen aan Duitse belastingheffing te zijn onderworpen. Wanneer de 90% norm niet gehaald wordt, dan mag het niet-Duitse inkomen niet meer dan twee keer de belastingvrije norm zijn. Deze beoordeling kan plaatsvinden op gezinsniveau, maar mag ook op individueel niveau van de werknemer plaatsvinden.
Indien aan de voorwaarden wordt voldaan, kunt jij als werknemer in Duitsland in Steuerklasse 3 worden ingedeeld. Het voordeel hiervan is dat je van tweemaal de belastingvrije som, alsmede van het Splittingsverfahren gebruik mag maken. Nadeel is echter dat in de Duitse aangifte inkomstenbelasting de eventuele Nederlandse inkomsten van jouw partner meegerekend worden. Hierdoor ontstaat progressienadeel, waarbij een hoger inkomen en dus een hoger tarief wordt gerekend.
Indeling Steuerklasse getrouwd of ongetrouwd
Ondanks dat jij als werknemer in Steuerklasse 1 valt, heb jij de mogelijkheid om persoonlijke aftrekposten (conform Duits recht) in de aangifte inkomstenbelasting af te trekken. Binnenlandse belastingplicht moet altijd worden aangevraagd. Duitse werkgevers delen een buitenlandse werknemer vaak alleen op grond van getrouwd zijn in Steuerklasse 3 in.
De hoogte van het overige inkomen is hierbij echter ook van belang. Daarnaast stelt Duitsland geregistreerd partnerschap niet gelijk met een huwelijk, zoals dat in Nederland wel het geval is. In Duitsland moet jij voor toepassing van Steuerklasse 3, 4 of 5 gehuwd zijn.
Tips voor werknemers
- Controleer of je, indien je gehuwd bent, van Steuerklasse 3 gebruik mag maken. Vaak zijn Duitse werkgevers niet op de hoogte van de aanvullende voorwaarden die gelden voor getrouwde buitenlandse werknemers. Hierdoor worden werknemers soms ten onrechte in Steuerklasse 3 ingedeeld en lopen zij risico dat bij de Duitse aangifte inkomstenbelasting een groot bedrag terug betaald moet worden.
- Is vooraf niet duidelijk of een gezamenlijke aangifte lonend is? Pas dan Steuerklasse 1 toe. Blijkt naderhand dat er een recht op Steuerklasse 3 bestond, doe dan alsnog gezamenlijk aangifte inkomstenbelasting. De voordelen worden dan alsnog toegerekend.
Sociaal verzekeringsrecht
Waar een belastingplichtige in grensoverschrijdende situaties verzekerd is, wordt geregeld in de Europese Verordening. Een persoon kan altijd maar in één land verzekerd zijn. De hoogte van de verschuldigde bijdrage en de wijze van afdracht wordt geregeld in de nationale wet van de lidstaat waar de werknemer is verzekerd.
Meer informatie?
Wil jij meer weten over de fiscale regelingen rondom het werken als grensarbeider in Duitsland? Neem dan hier contact op met onze German Desk. Wij helpen jou graag verder.