Corona zorgde in 2020 gemiddeld genomen voor een topjaar in de supermarkten. Dat blijkt ook uit de jaarlijkse bedrijfsvergelijking supermarkten die KroeseWevers voor 2020 heeft gehouden onder 134 zelfstandige supermarktondernemers in Noord- en Oost-Nederland.
Sinds 1 januari is KroeseWevers uitgebreid met een vestiging in Groningen, doordat accountantskantoor MTN aan de organisatie is toegevoegd. Hierdoor is de marktpositie van KroeseWevers verder verstevigd in het Noorden en Oosten van Nederland in de supermarktbranche. De aansturing van de supermarkten binnen KroeseWevers vindt nu plaats vanuit de kantoren Doetinchem en Groningen. Partners Chiel Reugebrink (Groningen) en Richard ten Pas (Doetinchem) zijn blij met de samenvoeging. “Door de samenvoeging en het delen van kennis en ervaring, kunnen we een nog betere dienstverlening bieden aan onze supermarktondernemers.”
Als specialist op het gebied van accountancy en supermarkten voert KroeseWevers jaarlijks een benchmark uit onder zelfstandige supermarktondernemers die zijn aangesloten bij KroeseWevers. In de bedrijfsvergelijking wordt gekeken naar de financiële resultaten en opvallende verschillen in die resultaten. In 2020 ging het om 180 supermarkten die zijn aangesloten bij KroeseWevers, van 134 aangesloten supermarkten zijn de financiële resultaten meegenomen in de benchmark van 2020. Volgens Wouter Schopman, accountant bij KroeseWevers Doetinchem en Alexander Brands, accountant bij KroeseWevers Groningen, verschaft de bedrijfsvergelijking interessante inzichten voor supermarktondernemers. “Als individuele ondernemer kun je zien hoe je het afgelopen jaar hebt gepresteerd ten opzichte van andere supermarkten. Daar kun je bepaalde verbeterpunten uithalen.” Over rendement hoeven de supermarktondernemers overigens niet te klagen. Nagenoeg alle supermarktondernemers hebben het beter gedaan dan vorig jaar. Toch zitten er volgens de accountants een aantal interessante verschillen op het gebied van omzet, marge en loonkosten. Schopman en Brands hebben voor de cliënten van KroeseWevers de analyses verricht.
Alle supermarkten en alle formules zagen in 2020 een omzetstijging, gemiddeld was deze omzetstijging 12,3%. Tussen de omzetklassen zitten daarbij wel opvallende verschillen. Zo is de omzetstijging bij de kleinere supermarkten (omzetklasse tot € 100.000) het grootst: maar liefst 14%. Terwijl de klasse daarboven (€ 100.000 tot € 150.000) een stuk minder omzetstijging noteerde van gemiddeld 10,8%. “Deels is dat verklaarbaar: de supermarkten in de omzetklasse tussen de € 100.000 en € 150.000 zitten meestal in een wat concurrerender gebied waarbij ze de omzetstijging met anderen moeten delen. Het zijn niet de buurtsupers en het zijn niet de grotere winkels waar mensen graag naartoe gaan.”
Een andere opvallende ontwikkeling die in 2020 heeft doorgezet is dat het online aandeel binnen de supermarktbranche stijgt. Dat is interessant omdat supermarkten al lange tijd worstelen met het rendabel krijgen van een online verdienmodel. “Wat we zien is dat online verkoop voor supermarkten in het verleden geen verdienmodel was, er moest geld bij. Maar we zien nu dat steeds meer organisaties daar het afgelopen jaar door Corona meer focus op hebben gehad met als doel ook hiervan een vergelijkbaar verdienmodel te maken.” Vooral de franchisers die de boodschappen lokaal vanuit hun eigen winkel verzamelen en hier voldoende klanten mee weten te binden hebben het online goed gedaan en hiervan lijkt additionele omzet structureel te blijven. Of het online aandeel boodschappen na corona constant blijft of verder gaat groeien, is interessant. Het online marktaandeel was landelijk in 2019 3,4% van de totale supermarktomzet en is nu uitgegroeid tot 6,5% van de totale supermarktomzet. Het blijft voor veel supermarktondernemers echter een kosten-baten-afweging om wel of niet in online verkoop te investeren. “Op het moment dat je er goed op inzet, kan het lonen waarbij je wel een bepaalde omvang nodig hebt om break-even te draaien. En daarnaast moet je goed kijken naar de extra kosten die het met zich meebrengt. Als KroeseWevers kunnen we supermarktondernemers hierbij ondersteunen met een quickscan waarbij we berekenen wanneer je winst gaat maken op basis van het aantal bezorgingen en de kosten die je daarvoor moet maken. Dat zijn geen ingewikkelde berekeningen, maar soms wil je als ondernemer bevestigd worden in je keuzes om iets wel of niet te doen.”
De omzet is gemiddeld over alle omzetklassen en supermarktformules 12,3%.
Met name de omzetklassen tot € 100.000 laten een hogere stijging zien van > 14%.
Opvallend is dat de omzetklasse van € 100.000 tot € 150.000 een lagere omzetstijging laat zien van 10,8%.
Online aandeel stijgt in de particuliere markt. De meeste organisaties hebben hier een verdienmodel voor gemaakt. Met name de winkels die het verzamelen hiervan tijdens de start en periode na uitbraak van Corona lokaal uitvoeren lijken het meeste te hebben geprofiteerd. De uitkomsten van de totale markt geven dit ook weer.
Ook de marges waren voor supermarkten in 2020 hoger dan voorgaande jaren. De coronatijd heeft ervoor gezorgd dat de consument zich anders is gaan gedragen in de supermarkt. De consument ging in maart vorig jaar hamsteren in de supermarkt. Ook de horeca zat dicht, dus veel horeca-omzet, is in de supermarkt beland. Denk bijvoorbeeld aan tapas en andere producten met doorgaans hogere marges. En de prijs deed er voor consumenten minder toe dan anders, het ging vooral om beschikbaarheid, waardoor er door de supermarktorganisaties minder acties en promoties werden ingezet om klanten te verleiden. Al met al heeft dat er aan bijgedragen dat er in de totale markt een margestijging is gerealiseerd.
De marge in alle omzetklasses neemt procentueel toe.
Gemiddeld over alle klasses en formules is dit 0,6%-punt stijging ten opzichte van de netto-omzet, van 19,7% in 2019 naar 20,3% in 2020.
Grootste stijging is zichtbaar bij de omzetklasses van € 200.000 en hoger, dus de grotere winkels.
Stijging (groten)deels te verklaren door hamstergedrag, een lagere promodruk en verbeterde insturingsmarge vanuit de organisaties.
Opvallend is dat niet alle formules een even grote margestijging weten te realiseren. In sommige gevallen is dit te verklaren doordat de procentuele bijdrage aan transport en formulefee aan de organisatie ook is (mee)gestegen.
Als supermarktondernemer is het op orde hebben van je personeelsbestand essentieel voor de loonkostenontwikkeling en om goede resultaten te boeken. De gestegen omzetten hadden veel invloed op de inzet van personeel en van belang hierbij is de verdeling tussen het aantal vaste en flexibele arbeidskrachten. Met name in de omzetklasse tot € 150.000 is dat essentieel om voldoende rendement te kunnen maken en om te kunnen blijven investeren. Wat we in de bedrijfsvergelijking zien is dat in de meeste omzetklasses de loonkosten procentueel evenredig stijgen aan de omzet. Opvallend is dat de loonkosten in 2020 minder hard stijgen in de omzetklasse € 100.000 tot € 150.000, juist de categorie met de laagste omzettoename. Vaak zijn dit de supermarkten die veel met vaste dienstverbanden werken. Het is goed om in deze categorie naar je personeelsbestand te kijken, want als je te veel vaste dienstverbanden hebt, kunnen deze supermarkten in de toekomst in de knel komen. Zeker in het post-coronatijdperk moet dat wel aandacht hebben en is het van belang hoe de opbouw van het personeelsbestand daarna is en de verhouding in je personeelsbestand.
De loonkosten nemen in alle omzetklassen in geld toe.
In de laagste omzetklassen stijgen de loonkosten evenredig meer dan de omzet. Dit komt mede door de hygiënemaatregelen in verband met corona (inzet van extra improductieve uren) en door sommige ondernemers uitgekeerde coronabonussen. Opvallend is een procentuele minder evenredige stijging ten opzichte van de omzet in de omzetklasse van € 100.000 tot € 150.000, juist de categorie met de laagste omzettoename.
De dekkingsbijdrage, geformuleerd als de marge minus de loonkosten, is een belangrijk stuurinstrument in de supermarkt. Uit de bedrijfsvergelijking supermarkten 2020 blijkt dat de dekkingsbijdrage van de supermarkten in alle omzetklassen is toegenomen, gemiddeld was dit 6,6%. De stijging bij de kleinere supermarkten (omzetklasse tot € 100.000) is het laagst met gemiddeld 4,5%. Terwijl de klasses daarboven (> € 100.000) een gemiddelde stijging noteerde van 8,0%. Grotendeels is dat verklaarbaar doordat met name de grotere supermarkten op personeelsgebied flexibeler zijn en hierdoor goedkopere mensen kunnen inzetten en de margestijging in de meeste klasses gelijk is.
De dekkingsbijdrage neemt in alles omzetklassen in geld toe.
In de grotere winkels neemt de dekkingsbijdrage procentueel het meeste toe door flexibiliteit in het personeelsbestand en aanvulling van goedkopere uren.
De goede resultaten over 2020 zijn volgens Wouter Schopman en Alexander Brands heel welkom voor de supermarktbranche, omdat supermarkten veel geïnvesteerd hebben de afgelopen jaren en ook de komende jaren nog veel moeten investeren. “Denk aan investeringen in zelfscankassa’s, maar de komende jaren moeten bijvoorbeeld ook de flessenautomaten vervangen worden vanwege nieuwe regelgeving.” Ook de beoogde verdwijning van de tabakverkopen uit de supermarkt in 2024 betekent een toekomstige heroverweging van de invulling van je supermarktmeters. Financieel gezond blijven is daarom extra van belang om die investeringen te kunnen doen. “Daar helpen we bij als supermarktspecialisten binnen KroeseWevers, we schakelen daarbij de expertise in die we in huis hebben. Van onze specialisten op de Werkgeversdesk op het gebied van personeel en salaris, financieel adviseurs voor de aan- en verkoop van bedrijven, fiscaal adviseurs om de belastingafdrachten te optimaliseren, tot de subsidieadviseurs die weten welke regelingen er zijn om bijvoorbeeld te verduurzamen. Het kan namelijk heel interessant zijn om na zo’n goed jaar bepaalde investeringen naar voren te halen.”
Meer weten over de bedrijfsvergelijking of over de dienstverlening aan supermarkten door KroeseWevers? We helpen u graag. Neem vrijblijvend contact met ons op.
