Accountant met een AA- of RA-titel: wat zijn de verschillen?

Accountancy

Wat is het verschil tussen een Accountant-Administratieconsulent (AA) en een Register Accountant (RA)? Die vraag krijgen we regelmatig bij KroeseWevers. Accountants Chiel Polstra (AA) en Sabine Evers-Jager (RA) gingen met elkaar in gesprek over de verschillen en overeenkomsten in hun vakgebied. Over de inhoud van het vak en de rol die ze hebben als accountant. Maar ook over vooroordelen, overeenkomsten en de toekomst van het vak. “Er blijft behoefte aan een goede financieel adviseur én aan gecontroleerde informatie.”

Het verschil tussen de samenstelpraktijk (AA) of de controlepraktijk (RA)

Chiel Polstra (33) is AA (Accountant-Administratieconsulent) en werkt op het kantoor van KroeseWevers in Raalte. Chiel is zoals dat heet actief in de ‘samenstelpraktijk’. Hij adviseert ondernemers over al hun financiële en administratieve zaken en stelt hun jaarrekening samen. Sabine Evers-Jager (31) is RA (Register Accountant). Sabine werkt in de zogeheten ‘controlepraktijk’ vanuit de vestiging van KroeseWevers in Deventer. Ze stelt geen jaarrekeningen samen, maar controleert of de cijfers zoals deze zijn opgenomen in de jaarrekening kloppen.

Als ze beide een groot verschil tussen hun functies moeten aanwijzen? “Het grote verschil tussen de RA en de AA is het verschil tussen controleren en adviseren”, zegt Sabine (RA). “Als RA-accountant houd ik me vooral bezig met controlewerkzaamheden. Hierbij focus ik me op de financiële vastlegging van de financiële feiten. Chiel houdt zich als AA-accountant vooral bezig met de administratie en het maken van een jaarrekening. En hij adviseert klanten bedrijfseconomisch gezien.” Dat betekent in de dagelijkse praktijk dat Chiel als AA met andere vraagstukken bezig is dan de RA.

Hij is de financiële en administratieve sparringpartner voor kleine en middelgrote ondernemers. En de vragen die Chiel krijgt van ondernemers, kunnen over van alles gaan. Zoals: moet ik een bedrijfspand kopen of huren? Moet ik op dit moment wel of geen nieuw personeel aannemen? Welke administratiesoftware past het best bij de uitdagingen en het budget van mijn bedrijf? “We krijgen regelmatig de vraag: hoe zou jij dat doen en hoe denk jij daarover? Omdat je als adviseur zo dichtbij een ondernemer staat, voel je je soms zelfs een ondernemer, dat is het leuke aan AA zijn”, vindt Chiel.

Het verschil tussen samenstelverklaringen (AA) en controleverklaringen (RA)

Als RA en controlerend accountant kan en mag Sabine dat soort adviezen niet geven aan klanten waarvoor ze de jaarrekening controleert. Want dan zou haar onafhankelijkheid in het geding kunnen komen. Ze zou dan als RA moeten toetsen en controleren wat ze zelf heeft geadviseerd. Daarom zijn de rollen van AA en RA gescheiden, ook binnen KroeseWevers.

Sabine: “Natuurlijk ben ik als RA ook heel betrokken bij onze klanten, we staan juist heel dichtbij. Ik zit dagelijks bij de klanten waarvoor we werken: we kennen hun cijfers, hun bedrijfsprocessen, maar we kennen ook de markt waarin ze actief zijn. Dat betekent dat we kansen en risico’s signaleren.” De RA kijkt bijvoorbeeld naar de impact op de bedrijfsvoering van strengere wet- en regelgeving, financiële risico’s, frauderisico’s en cybersecurity. “Daar rapporteren we over. Vervolgens moet het bedrijf zelf nadenken over de vraag wat ze nodig vinden om die risico’s te beperken. Ik ben daar als RA niet sturend in.”

Die onafhankelijkheid is belangrijk omdat de controleverklaring van de RA de hoogste mate van zekerheid afgeeft van alle accountantsverklaringen. Sabine: “We zijn er als RA voor de klant, maar we zijn ook een maatschappelijke waarborg voor externe partijen, zoals banken, aandeelhouders en toezichthoudende organen, die zekerheid willen dat de jaarrekening een betrouwbare weergave is van de financiële positie van een bedrijf.” De AA heeft zich overigens net als de RA te houden aan gedrags- en beroepsregels, maar de samenstellingsverklaring die de AA afgeeft biedt niet de zekerheid van een controleverklaring. Chiel: “In de controleverklaring staat dat alles gecheckt en getoetst is. Wij controleren als AA alleen de jaarverslaggeving, al zijn we natuurlijk altijd alert op rare, afwijkende zaken.”

Accountant met een AA of RA titel wat zijn de verschillen3

Sabine Evers-Jager RA-accountant

“We werken met grotere teams van drie tot vier mensen aan een controle-opdracht en zitten eigenlijk altijd bij de klant.”

Het verschil in werkzaamheden: vaak op kantoor (AA) of altijd bij de klant (RA)

Wat volgens Chiel ook een verschil is, is de mate waarin je werk planbaar is. Als AA moet hij flexibel zijn, de vragen waar een ondernemer mee te maken krijgt in het mkb liggen niet vast. “Net nog belde een ondernemer, die zei: Chiel, ik heb een probleem en dat moet morgenvroeg om 10 uur opgelost zijn.” Dat betekent snel iets regelen, uitzoeken of oplossen. Dat regel- en uitzoekwerk doet Chiel op kantoor. Net zoals het beoordelen van jaarrekeningen die de assistent-accountants samenstellen.

De andere helft van zijn tijd is Chiel op pad: hij gaat dan bij klanten op bezoek en bespreekt lopende zaken. Sabine is als RA bijna altijd aan het werk bij de klant. “In het voorjaar komen we langs voor de echte controles, dan gaan we op balansdagen zelfs de voorraden tellen. Klopt alle informatie? We checken of de prijzen kloppen, vragen naar inkoopfacturen, praten met medewerkers. We willen alles weten en verzamelen ontzettend veel informatie. In het najaar is mijn werk als RA juist weer heel anders, dan ga ik ook naar de klant, maar bespreken we vooral de processen en stellen we veel vragen over wat er binnen het bedrijf gebeurt: 80% van mijn werk als controlerend accountant bestaat uit het praten met de klant.”

Het verschil in vooropleiding: universitair (RA) en hbo (AA)

Een ander verschil tussen de RA en AA is de vooropleiding: om RA te worden heb je een universitaire vooropleiding nodig, om AA te worden een hbo-opleiding. Daarnaast moet je als AA en als RA beide een driejarige praktijkstage lopen. Volgens Chiel (AA) leidt het verschil in vooropleidingen in de praktijk wel eens tot het vooroordeel of de gedachte dat je als RA een betere, of meer gespecialiseerde accountant bent dan als AA. Maar dat is beslist niet het geval, zeggen zowel Sabine (RA) als Chiel (AA). De accountants hebben nu eenmaal andere rollen in de accountancy.

Accountant met een AA of RA titel wat zijn de verschillen4

Chiel Polstra AA-accountant

“Als AA-accountant ben je wat vaker op kantoor, vooral om de jaarrekeningen samen te stellen en zaken te regelen voor de klant. Uiteindelijk ben je wel vaak bij de klant om zaken te bespreken en advies te geven.”

De overeenkomsten tussen AA en RA: een vak waar je mensenkennis voor nodig hebt

Natuurlijk, er zijn veel verschillen tussen de RA en AA. Maar zowel Chiel (AA) als Sabine (RA) zien ook veel overeenkomsten. Zo vinden ze dat je als accountant niet alleen goed moet zijn met cijfers, je hebt ook mensenkennis nodig. Sabine: “Als AA en RA moet je in beide rollen aan de relatie werken. Als AA moet je met mensen kunnen werken om klanten te krijgen en klanten te behouden.

Als RA moet je met mensen kunnen werken om de informatie boven tafel te krijgen die je nodig hebt om goed te kunnen controleren. Ook om een goede AA te zijn heb je volgens Chiel goede sociale vaardigheden en mensenkennis nodig. “Je moet aanvoelen wat een klant van je verwacht en een verbinder zijn. Daarvoor moet je het vertrouwen van mensen weten te winnen.”

Accountancy is, voor zowel AA als RA, een uitdagend vak met toekomst

Waar Chiel (AA) als Sabine (RA) het ook over eens zijn: de accountancy is een afwisselend, uitdagend en interessant vak met een mooie toekomst. Sabine: “Wat ik het leukst vind aan RA zijn is de dynamiek van het vak, maar ik ben ook een vakidioot die het leuk vindt om kwaliteit te verbeteren.”

Voor Chiel is het werken als AA aantrekkelijk omdat je ontzettend veel leert van alle verschillende dingen die je tegenkomt bij verschillende bedrijven. Ook ben je nooit uitgeleerd in de accountancy. Zowel in de controle- als de samenstelpraktijk wordt de rol van IT en automatisering steeds belangrijker. Chiel hoort vaak dat het studenten om die reden wordt afgeraden om te kiezen voor een carrière in de accountancy.

Hij zou het accountantsvak juist willen adviseren. “Er blijft altijd behoefte aan een goede financieel adviseur.” Ook de vraag naar RA’s blijft groot, volgens Sabine. “Ook wij zien in de controlepraktijk dat IT steeds belangrijker wordt en daardoor stijgt ook weer de behoefte aan gecontroleerde informatie. In die zin wordt de controletak alleen maar breder, ook IT-processen worden steeds meer getoetst. De rol van accountants kan nooit door robots worden overgenomen.”

Wil je meer weten?

Meer weten over de verschillen tussen AA en RA? Of over werken bij KroeseWevers? Neem dan contact op met onze recruiter Elke Damhuis. Zij helpt je graag verder.