04-06-2021

Sneller aansprakelijk met de nieuwe Wet bestuur en toezicht rechtspersonen (WBTR)

Sneller aansprakelijk met de nieuwe Wet bestuur en toezicht rechtspersonen (WBTR)

Per 1 juli 2021 treedt de Wet bestuur en toezicht rechtspersonen (de WBTR) in werking. Doel van deze wet is het verbeteren van de kwaliteit van het bestuur en het toezichthoudend orgaan van verenigingen en stichtingen. Bent u bestuurder van een vereniging, bijvoorbeeld voorzitter van de voetbalclub, of bent u bestuurder/toezichthouder van een stichting dan kan deze wetswijziging consequenties hebben. Wij stellen u daarom graag op de hoogte van de belangrijkste wijzigingen, de mogelijke gevolgen en zetten op een rijtje welke maatregelen u nu en in de toekomst kunt nemen om eventuele aansprakelijkheidsrisico’s te voorkomen.

Taakvervulling en positie van bestuurders en toezichthouders met een tegenstrijdig belang

In de wetswijziging is vastgelegd dat bestuurders en toezichthouders met een tegenstrijdig belang niet mogen deelnemen aan de besluitvorming over dat onderwerp. Als het voor een bestuur niet mogelijk is om zonder tegenstrijdig belang een besluit te nemen, dan regelt de nieuwe wet dat de bevoegdheid om te beslissen bij het toezichthoudend orgaan of de algemene vergadering wordt belegd. Bij een stichting blijft de beslissing bij het stichtingsbestuur liggen, maar moet wel schriftelijk worden vastgelegd hoe de beslissing tot stand is gekomen. Net als bij bestuurders mogen ook toezichthouders niet deelnemen aan de besluitvorming waarin de toezichthouder een tegenstrijdig belang heeft.

Stemrecht

In de statuten is bepaald hoe de stemrechten zijn verdeeld, doorgaans hebben alle bestuursleden één stem. De WBTR staat meervoudig stemrecht toe, maar het is niet toegestaan dat één bestuurder de meerderheid van de stemmen heeft en daarmee de doorslag geeft in de besluitvorming.

Ontstentenis en belet

De WBTR kent de verplichting om in de statuten een regeling te hebben voor het geval er sprake is van ontstentenis en belet van bestuurders. Van ontstentenis is sprake als een bestuurder in het geheel zijn functie niet (meer) kan uitoefenen, bijvoorbeeld door ontslag of overlijden. Er ontstaat een vacature. Van belet is sprake als een bestuurder de bestuurstaak vanwege tijdelijke afwezigheid niet kan vervullen, bijvoorbeeld door langdurige ziekte of schorsing. Deze verplichting, tot het opnemen van een regeling, geldt voor ontstentenis of belet van alle bestuurders. Zo wordt voorkomen dat het besturen van de rechtspersoon onmogelijk wordt. Naast deze verplichte regeling kan in de statuten ook een regeling over ontstentenis of belet van een deel van de bestuurders worden opgenomen. De regeling voor ontstentenis en belet geldt ook voor toezichthouders.

Aansprakelijkheid

Met de inwerkingtreding van de WBTR komt er een duidelijke en algemene regeling voor de aansprakelijkheid van bestuurders en toezichthouders bij faillissement, als onbehoorlijk bestuur/toezicht kan worden verweten en dit een belangrijke oorzaak van het faillissement is. Er geldt een wettelijk vermoeden van onbehoorlijk bestuur als de administratieverplichtingen of de verplichtingen omtrent openbaarmaking niet zijn nageleefd, dan wel een misleidende stand van zaken wordt gerapporteerd in de financiële verslaggeving. Dit bewijsvermoeden geldt niet voor de niet-commerciële stichting en vereniging nu zij voor het overgrote deel op vrijwilligers steunen. Wel komt voor de bestuurders en toezichthouders van de niet-commerciële stichting en verenging een algemene aansprakelijkheid te gelden. Zorgvuldigheid is daarom van groot belang.

De rol van de toezichthouder

Ook voor toezichthouders gelden de nieuwe bepalingen over de aansprakelijkheid. Door de invoering van de WBTR wordt de rol van de toezichthouders van stichtingen en verenigingen strakker geregeld. De toezichthouder krijgt een eigen taakomschrijving en moet zich bij het uitoefenen van de toezichthoudende taak richten op het belang van de rechtspersoon. Gelet op het scherpe onderscheid dat de WBTR maakt in bestuurs- en toezichthouderstaken, is het voor organisaties die dit onderscheid minder strak maken, bijvoorbeeld door het naast elkaar laten fungeren van een dagelijks en algemeen bestuur, aan te bevelen om voldoende duidelijkheid te krijgen over ieders rol in de organisatie.

Directe maatregelen zijn op grond van de WBTR niet verplicht, maar moeten in de eerstvolgende statutenwijziging wel worden meegenomen. Het is goed na te gaan wat dit betekent voor uw organisatie.

Wat betekent dit voor uw praktijk?

  • Hoewel een directe statutenwijziging niet noodzakelijk is moeten de interne procedures, bijvoorbeeld over tegenstrijdig belang, wel duidelijk zijn vastgelegd. Dit kan bijvoorbeeld in het bestuurs- en commissarissenreglement;

  • De statuten moeten uiterlijk 1 juli 2026 (of bij een eerdere wijziging) worden aangepast als op dit moment één bestuurder of toezichthouder een doorslaggevende stem kan uitbrengen;

  • Bij de eerstvolgende statutenwijziging moet een regeling omtrent ontstentenis en belet worden opgenomen;

  • Met ingang van 1 juli 2021 wijzigt de aansprakelijkheid van bestuurders en toezichthouders.

Het is goed na te gaan of de manier waarop de organisatie is ingericht nog wel voldoet, na invoering van de WBTR, kijkend naar de nieuwe rol van de toezichthouder.

Vragen?

Heeft u vragen over de wetswijziging? Neem dan contact op met uw contactpersoon bij KroeseWevers.

Sneller aansprakelijk met de nieuwe Wet bestuur en toezicht rechtspersonen (WBTR)
Meer informatie? +31 (0)53 850 49 00

Neem vrijblijvend contact met ons op. We helpen u graag verder!

Neem contact op

Wij maken gebruik van cookies om uw ervaring op onze website te optimaliseren. Maar ook voor het bijhouden van statistieken en voor marketingdoeleinden. Door op ‘Zelf instellen’ te klikken, kunt u meer lezen over onze cookies en uw voorkeuren aanpassen. Door op 'Accepteren' te klikken, gaat u akkoord met het gebruik van alle cookies zoals omschreven in onze cookieverklaring. U kunt uw toestemming op elk moment wijzigen of intrekken.

Functionele cookies
Wij plaatsen functionele cookies om te zorgen dat basisfuncties van onze website goed werken en om uw cookie-instellingen goed vast te kunnen leggen. De functionele cookies zijn noodzakelijk om onze website goed te laten functioneren, daarom kunt u deze cookies niet uitschakelen. Deze cookies verzamelen geen persoonsgegevens.
Ingeschakeld Uitgeschakeld
Analyserende cookies
Elke dag meten en analyseren wij het gebruik van onze online kanalen om onze bezoekers de beste ervaring te bieden. Met de analyserende cookies doen we kennis op. Deze informatie gebruiken we om onze sites elke dag weer een beetje beter te maken, in het voordeel van de bezoekers van onze website.
Ingeschakeld Uitgeschakeld
Marketing en social media cookies
Deze cookies gebruiken we voor marketingdoeleinden, waardoor u onze online kanalen persoonlijker kan ervaren. Denk hierbij aan gepersonaliseerde content of gepersonaliseerde communicatie op social media.
Ingeschakeld Uitgeschakeld