Bevalling, geboorte en ouderschap: dit zijn alle verlofsoorten voor werknemers

Verlofsoorten voor werknemers die moeder worden

Zwangerschapsverlof is het verlof tot de bevalling, bevallingsverlof is het verlof na de bevalling. Deze verloven bedragen samen in principe 16 weken. In principe is de ingangsdatum van het zwangerschapsverlof de keuze van de aanstaande moeder. Wel moet het zwangerschapsverlof 6 tot 4 weken voor de uitgerekende datum ingaan. Het bevallingsverlof bedraagt 10 tot 12 weken. Gaat de werknemer 5 weken voor de uitgerekende datum met zwangerschapsverlof, dan bedraagt het bevallingsverlof nog 11 weken. Bevalt de werknemer na de uitgerekende datum, dan wordt het bevallingsverlof verlengd met de dagen die zij over de uitgerekende datum is heengegaan.

Gedurende het zwangerschaps- en bevallingsverlof heeft de werknemer recht op een uitkering van het UWV. De uitkering bedraagt 100% van het dagloon van de werknemer, maar niet meer dan het maximumdagloon. De uitkering moet worden aangevraagd door u als werkgever. U betaalt die uitkering door of schiet die voor aan de werknemer. Er kan ook voor worden gekozen om de uitkering rechtstreeks door het UWV aan de werknemer te laten uitbetalen.

Ziektedagen
Als de aanstaande moeder tussen de 6 en 4 weken voor de uitgerekende datum ziek is en het zwangerschapsverlof nog niet is ingegaan, krijgt zij van het UWV een Ziektewetuitkering. De ziektedagen worden dan als het ware onderdeel van de totale verlofperiode van 16 weken. Is de werknemer al eerder dan 6 weken voor de uitgerekende datum ziek door haar zwangerschap, dan krijgt zij voor deze extra periode ook een Ziektewetuitkering. Vanaf 6 weken voor de uitgerekende datum gaat dan het zwangerschaps- en bevallingsverlof van 16 weken in. De Ziektewetuitkering bedraagt 100% van het (maximum)dagloon van de werknemer.

Het is voor u als werkgever dus belangrijk om te weten of uw zwangere werknemer ziek is door die zwangerschap. Als dat zo is, kunt u op tijd een Ziektewetuitkering voor de werknemer aanvragen. Dat is namelijk iets wat u als werkgever moet doen. Zo bespaart u zichzelf kosten.

20 weken verlof bij tweeling of meerling
In het geval van een tweeling/meerling bedraagt het totale verlof voor de moeder 20 weken, waarvan minstens 10 weken bevallingsverlof. Ook hier moet het zwangerschapsverlof in ieder geval vier weken voor de uitgerekende datum ingaan. Bij zwangerschap van een meerling geldt dezelfde regeling voor ziekte door zwangerschap als bij één kind. Alleen kan dan de Ziektewetuitkering waarbij de ziektedagen onderdeel uitmaken van de totale verlofperiode van 16 weken worden aangevraagd in de 10 tot 4 weken voor de uitgerekende datum. Wordt de werknemer eerder dan 10 weken voor de uitgerekende datum ziek door de zwangerschap, dan krijgt werknemer een Ziektewetuitkering tot 10 weken voor de uitgerekende datum. Vanaf 10 weken voor de uitgerekende datum gaat het zwangerschaps- en bevallingsverlof in.

Spreiden van bevallingsverlof
De moeder mag erom verzoeken het bevallingsverlof op te knippen. Voorwaarde hierbij is dat zij 6 weken bevallingsverlof geniet aansluitend op de bevalling. Daarna mag ze de overige weken uitsmeren over de volgende 30 weken. U als werkgever mag dit verzoek alleen weigeren als er sprake is van zwaarwegende bedrijfsbelangen.

Het ouderschapsverlof bedraagt per kind in totaal 26 weken. Dat wil zeggen 26 keer de wekelijkse arbeidsomvang. Per 2 augustus 2022 zijn daarvan 9 weken betaald ouderschapsverlof. Het betaalde ouderschapsverlof kan worden opgenomen in het eerste levensjaar van het kind. Als het betaalde ouderschapsverlof niet of niet helemaal is opgenomen binnen de termijn van 1 jaar, mag de werknemer het niet opgenomen deel nog wel als onbetaald ouderschapsverlof opnemen. Onbetaald ouderschapsverlof mag worden opgenomen tot de achtste verjaardag van het kind.

Uitkering ter hoogte van 70% van het dagloon
Het betaalde ouderschapsverlof is betaald in die zin dat voor de werknemer een uitkering bij het UWV kan worden aangevraagd. Die uitkering is 70% van het dagloon van de werknemer, maar niet meer dan 70% van het maximum dagloon. Die uitkering kan pas worden aangevraagd als de werknemer minimaal één keer het aantal uren van de werkweek als ouderschapsverlof heeft opgenomen. Volgens de toelichting op de wet wordt die uitkering via de werkgever aan de werknemer betaald. Of de uitkering ook rechtstreeks door het UWV aan de werknemer kan worden uitbetaald, is nu nog niet duidelijk. In een cao of in de arbeidsovereenkomst/arbeidsvoorwaardenregeling kan staan dat u het loon moet aanvullen.

Verlofsoorten voor de partner van de moeder

Als de echtgenote of geregistreerd partner van uw werknemer of de persoon met wie uw werknemer ongehuwd samenwoont bevalt, mag uw werknemer calamiteitenverlof/kortverzuimverlof opnemen om daarbij te zijn. U moet gedurende dat verlof uw werknemer het volledige loon doorbetalen. Mogelijk heeft uw werknemer in zo’n geval op grond van de cao of uw arbeidsvoorwaardenregeling al recht op een of meerdere vrije dagen op de dag van en/of na de bevalling. Dan is calamiteitenverlof/kortverzuimverlof niet aan de orde.

Een werknemer heeft recht op geboorteverlof als de echtgenote, geregistreerd partner, degene met wie uw werknemer ongehuwd samenwoont of degene van wie uw werknemer het kind erkent is bevallen. In het vervolg van dit artikel wordt zo’n werknemer “partner” genoemd. De omvang van dit verlof is de arbeidsduur van 1 week. Werkt de partner 38 uur per week? Dan krijgt de partner 38 uur verlof. De partner mag dit opnemen in de eerste 4 weken na de bevalling. U moet tijdens dit verlof het volledige loon doorbetalen.

In sommige gevallen kan de partner ook kortdurend zorgverlof opnemen. Daarbij kunt u bijvoorbeeld denken aan de situatie dat de moeder nog medische zorg nodig heeft na een keizersnede of een moeizame bevalling. Voor het recht op zorgverlof geldt een aantal aanvullende eisen, waaronder de eis dat niemand anders voor de bevallen vrouw kan zorgen. Een werknemer heeft per jaar recht op maximaal 2 weken kortdurend zorgverlof. U moet tijdens dat verlof 70% van het loon doorbetalen, of meer als dat in de cao of uw arbeidsvoorwaardenregeling staat. Als langer zorg nodig is, kan de partner langdurig zorgverlof opnemen. Dit onbetaalde verlof is jaarlijks maximaal 6 keer de wekelijkse arbeidsduur.

Nadat de partner het geboorteverlof van een week heeft opgenomen, heeft de partner recht op aanvullend geboorteverlof van maximaal 5 volle weken. Dit mag achter elkaar worden opgenomen of verspreid over 6 maanden, te rekenen vanaf de dag na de bevalling.

De partner heeft voor de uren waarvoor die aanvullend geboorteverlof opneemt geen recht op loon, maar er kan voor de partner wel een uitkering bij het UWV worden aangevraagd. Die uitkering bedraagt 70% van het dagloon van de partner, maar niet meer dan 70% van het maximum dagloon. In een cao of in de arbeidsovereenkomst/arbeidsvoorwaardenregeling kan staan dat u het loon moet aanvullen. Ook hier geldt dat de uitkering moet worden aangevraagd via u als werkgever. U betaalt die door of schiet die voor aan de werknemer. Er kan ook voor worden gekozen om de uitkering rechtstreeks door het UWV aan de werknemer te laten uitbetalen.

Als uw werknemer de wettelijke ouder is van een kind, heeft die werknemer recht op hetzelfde ouderschapsverlof als de moeder (zie hierboven punt 2 van de verloven van de moeder). Er is sprake van wettelijk ouderschap als:

• de werknemer de moeder of de vader is; of
• de werknemer de adoptieouder is; of
• de werknemer het kind heeft erkend.

Zeker bij het (aanvullend) geboorteverlof en het ouderschapsverlof is het verstandig om met de werknemer een aantal afspraken te maken en die schriftelijk vast te leggen. Bijvoorbeeld over de periode waarin en de dagen waarop de werknemer het verlof wil opnemen, wat er gebeurt als de werknemer tijdens het verlof ziek wordt en hoe tijdens het verlof wordt omgegaan met opbouw van vakantiedagen, vakantiegeld en het eventuele pensioen. Wij kunnen u adviseren over welke afspraken u moet maken en u helpen bij de vastlegging daarvan.